رمضان وقت نیایش

رمضان وقت نیایش

رمضان آمد و مهمان دلم غمگین است 

که چرا عمر گلش کوته و دل دلگیر است 

 

چو رود روزه، ز دل ها روشنی خاموش است

گل و گلدان، دل و دلدار، جدایی ز هم است 

 

عطر یک گل بکند روح ترا خوش،  سرمست 

رمضان است و نیایش چو گلی در دست است

 

رمضان آن مه دلدار و دل آن مهتاب است 

چو نیایش بکنی وقت نیایش خوب است

 

رمضان وقت نیایش ، سخن از دلدار است

رمضان وقت ستایش ، سخن از تهذیب است

 

قلب ماه رمضانش شب قدر است ای دل 

چه مبارک سحری هست و چه فرخنده شب است

 

تو چو مهمان خدایی ! مه مهمانان است

تو به لب تشنه ولی روح تو، چه سیراب است

 

گرچه ماه رمضان است و دلت در حسرت

بهترین وقت از آن وقت اذان ، افطار است

 

رمضان گرچه عزیز است و به هنگام ای دل

چو رسد وقت وداعش ز تو،  شاپور عید است.

 

دکتر حجت اله سلیمانی (شاپور)

عضو هیات علمی و سردبیر مجله ندای ایثار دانشگاه علوم پزشکی تهران

جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ معادل ۱۸ رمضان ۱۴۴۵

برگرفته از کتاب : عاشورا ، مجموعه شعر .شاعر: دکتر حجت اله سلیمانی (شاپور). ناشر: انتشارات دانش شناس

 

Ramadan, the Time for Supplication

 

Ramadan has arrived, yet my heart remains in sorrow,

For its blossom is fleeting, and grief it must borrow.

 

When the fast departs, the heart’s light grows dim,

Like a flower and its vase, now apart on a whim.

 

The scent of a flower lifts your soul, intoxicated,

Ramadan has come like aflower, with prayers in hand, consecrated.

 

Ramadan, the moon of love, and the heart, a moonbeam bright,

When you pray in its pure glow, your supplication takes flight.

 

Ramadan, the time for prayer, speaks of the Beloved true,

Ramadan, the time for praise, where the soul is cleansed anew.

 

The heart of Ramadan is its sacred Qadr night,

What a blessed dawn it brings, what a fortune, what a light!

 

You are God's honored guest—this is the month divine,

Though your lips are parched with thirst, your soul drinks heavenly wine.

 

Though in Ramadan, your heart may long in deep desire,

Yet the best moment is when the call to break the fast transpires.

 

Ramadan, though dear it is, must bid farewell at last,

Yet when it leaves, dear Shapour, Eid arrives.

 

 

Dr. Hojat ollah Soleimani (Shapur)

Faculty Member and Editor-in-Chief of Neday-e Isar Magazine, Tehran University of Medical Sciences

Friday, March 29, 2024 :18th of Ramadan, 1445

 

Ramadan, le Temps de la Supplication

Ramadan est arrivé, pourtant mon cœur est en peine,
Car sa fleur est éphémère, et le chagrin l’enchaîne.

Quand le jeûne s’en va, la lumière du cœur s’efface,
Comme une fleur et son vase, séparés sans une trace.

Le parfum d’une fleur enivre l’âme enchantée,
Ramadan est une rose, avec la prière à portée.

Ramadan, lune d’amour, et le cœur, un doux rayon,
Quand tu pries en sa clarté, s’envole ton oraison.

Ramadan, temps de prière, il parle du Bien-Aimé,
Ramadan, temps de louange, où l’âme est sublimée.

Le cœur de Ramadan est sa sacrée Nuit du Destin,
Quelle aube bénie elle apporte, quel bonheur sans fin !

Tu es l’hôte de Dieu – voici le mois sacré,
Tes lèvres sont assoiffées, mais ton âme désaltérée.

Bien que ton cœur en Ramadan puisse languir en désir,
Le plus beau moment vient quand l’appel du soir retentit.

Ramadan, précieux qu’il soit, doit partir enfin,
Mais lorsqu’il s’en va, cher Shapur, l’Aïd nous rejoint.

Dr. Hojat ollah Soleimani (Shapur)
Membre du corps professoral et rédacteur en chef de la revue Neday-e Isar, Université des Sciences Médicales de Téhéran
Vendredi 29 mars 2024 : 18e jour de Ramadan 1445

 

English Keywords: Ramadan poetry, Islamic supplication, spiritual poetry, Persian poetry translation, holy month of Ramadan, Laylat al-Qadr, fasting and prayer, Ramadan reflections, Persian poet Shapur, mystical poetry.

•  

 

 

تحلیل و بررسی شعر «رمضان وقت نیایش»

دکتر حجت‌اله سلیمانی (شاپور)

چکیده

شعر «رمضان وقت نیایش» سروده دکتر حجت‌اله سلیمانی (شاپور)، اثری است که با نگاهی شاعرانه و عمیق، حال و هوای معنوی ماه رمضان را به تصویر می‌کشد. این مقاله به تحلیل ساختاری و محتوایی این شعر پرداخته و مفاهیم کلیدی آن، همچون نیایش، شب قدر، لحظه افطار و دلتنگی برای پایان رمضان را بررسی می‌کند. همچنین، زیبایی‌شناسی اثر از جمله استفاده از استعاره‌ها، تصاویر حسی و آهنگ دلنشین شعر مورد واکاوی قرار می‌گیرد. در نهایت، نشان داده می‌شود که چگونه این شعر می‌تواند مخاطب را به تفکر و تأملی عمیق‌تر در باب ماه رمضان و فرصت‌های معنوی آن دعوت کند.

واژگان کلیدی: رمضان، نیایش، شب قدر، افطار، شعر عرفانی، معنویت در ادبیات فارسی.

مقدمه

ماه رمضان در ادبیات فارسی جایگاه ویژه‌ای دارد و بسیاری از شاعران و ادیبان به زیبایی‌های این ماه پرداخته‌اند. شعر «رمضان وقت نیایش» نیز یکی از آثاری است که با بیانی لطیف و شاعرانه، روح رمضان را به تصویر کشیده است. این شعر با استفاده از استعاره‌های تأثیرگذار، از جمله تشبیه نیایش به گلی خوشبو، و ماه رمضان به مهمانی دل، مخاطب را به تفکر درباره فرصت‌های این ماه دعوت می‌کند. در این مقاله، ابتدا ساختار شعر بررسی شده، سپس مضامین آن تحلیل می‌شود و در نهایت، زیبایی‌شناسی و ارزش ادبی اثر واکاوی می‌شود.

۱. ساختار و فرم شعر

شعر «رمضان وقت نیایش» در قالبی موزون سروده شده و از زبانی ساده اما پرمغز بهره می‌برد. مهم‌ترین ویژگی‌های ساختاری این شعر عبارت‌اند از:

• موسیقی درونی: تکرار واژه‌هایی مانند رمضان، نیایش، ماه، افطار، شب قدر، باعث ایجاد ریتمی خوش‌آهنگ و دلنشین در شعر شده است.
• تصاویر حسی: شاعر با بهره‌گیری از حس بینایی (ماه، نور)، بویایی (عطر گل)، و چشایی (لحظه افطار)، توانسته فضایی ملموس و روحانی بیافریند.
• زبان ساده و تأثیرگذار: استفاده از زبانی قابل‌فهم در کنار مفاهیم عمیق، باعث شده این شعر هم مخاطبان عام و هم اهل ادب را تحت تأثیر قرار دهد.

۲. تحلیل مضامین شعر

۲.۱. رمضان، ماه نیایش و بندگی

از همان آغاز، شعر به استقبال رمضان می‌رود و آن را "مهمان دل" می‌نامد. اما این مهمانی موقتی است و شاعر، حسرت پایان این ماه را در دل دارد:

رمضان آمد و مهمان دلم غمگین است
که چرا عمر گلش کوته و دل دلگیر است

در اینجا، "عمر گل" استعاره‌ای از کوتاهی مدت رمضان است که حسرت شاعر را از فرارسیدن وداع با این ماه نشان می‌دهد.

۲.۲. نیایش، عطری روح‌نواز

شاعر نیایش را به گلی معطر تشبیه می‌کند که انسان را به وجد می‌آورد:

عطر یک گل بکند روح ترا خوش، سرمست
رمضان است و نیایش چو گلی در دست است

در اینجا، نیایش نه‌تنها ابزاری برای تقرب به خدا، بلکه عاملی برای سرمستی و آرامش روح معرفی شده است.

۲.۳. شب قدر، قلب تپنده رمضان

شاعر در ابیاتی به شب قدر اشاره کرده و آن را قلب رمضان می‌داند:

قلب ماه رمضانش شب قدر است ای دل
چه مبارک سحری هست و چه فرخنده شب است

استفاده از واژه‌هایی مانند "قلب"، "مبارک" و "فرخنده" بر اهمیت شب قدر تأکید می‌کند.

۲.۴. لحظه افطار، تجلی رحمت الهی

در یکی از زیباترین بخش‌های شعر، لحظه افطار به‌عنوان تجلی لطف خداوند و زمانی خوش برای روزه‌دار معرفی می‌شود:

گرچه ماه رمضان است و دلت در حسرت
بهترین وقت از آن وقت اذان، افطار است

شاعر از تقابل حسرت و لذت استفاده کرده تا نشان دهد که در عین دلتنگی برای رمضان، لحظه افطار همچنان لحظه‌ای شیرین و ارزشمند است.

۳. زیبایی‌شناسی شعر

۳.۱. استعاره‌های عمیق

یکی از شاخصه‌های اصلی این شعر، استفاده از استعاره‌های قوی و پرمفهوم است. برای مثال:

• "عمر گل" = کوتاهی زمان رمضان
• "نیایش چو گلی در دست" = دعا و نیایش، هدیه‌ای ارزشمند
• "قلب ماه رمضان" = شب قدر، هسته مرکزی این ماه

این استعاره‌ها نه‌تنها به زیبایی شعر افزوده‌اند، بلکه پیام شاعر را نیز تأثیرگذارتر کرده‌اند.

۳.۲. ترکیب احساسات متضاد

شاعر در سراسر شعر، از تضاد احساسات بهره برده است؛ حسرت پایان رمضان در کنار شیرینی لحظه افطار، یا غم دل در کنار سرمستی نیایش. این تقابل‌ها باعث پویایی شعر شده‌اند.

۳.۳. وزن و آهنگ ملایم

وزن شعر به گونه‌ای است که خواننده بدون زحمت می‌تواند آن را زمزمه کند. این ویژگی، آن را به اثری خوش‌آهنگ و دلنشین تبدیل کرده است.

نتیجه‌گیری

شعر «رمضان وقت نیایش»، سروده دکتر حجت‌اله سلیمانی (شاپور)، با زبانی ساده اما سرشار از معنا، به بررسی حال و هوای رمضان می‌پردازد. در این شعر، رمضان همچون مهمانی عزیز اما زودگذر، نیایش به‌مثابه گلی خوشبو، شب قدر به‌عنوان قلب این ماه، و لحظه افطار به‌عنوان جلوه‌ای از لطف الهی توصیف شده‌اند. شاعر با استفاده از استعاره‌های قوی، تصاویر زنده و موسیقی دلنشین، موفق شده است که پیام خود را به زیبایی منتقل کند. این اثر می‌تواند مخاطبان را به تأمل بیشتر در باب ارزش‌های معنوی این ماه ترغیب کند.

منابع

1. سلیمانی، حجت‌اله (شاپور). (1403). رمضان وقت نیایش. وب‌سایت ندای ایثار. لینک شعر
2. مطهری، مرتضی. (1387). آزادی معنوی. انتشارات صدرا.
3. شریعتی، علی. (1356). نیایش. تهران: حسینیه ارشاد.

English Keywords: Ramadan, Poetry, Supplication, Fasting, Spirituality, Laylat al-Qadr, Iftar, Islamic Literature

 

 

 

Analytical Review of the Poem "Ramadan, the Time for Supplication"

Dr. Hojat ollah Soleimani (Shapur)

Abstract

The poem "Ramadan, the Time for Supplication", written by Dr. Hojat ollah Soleimani (Shapur), poetically encapsulates the spiritual essence of Ramadan. This article analyzes the poem's structure and themes, highlighting key concepts such as supplication, Laylat al-Qadr (the Night of Decree), the moment of Iftar, and the poet’s sorrow over Ramadan’s departure. The study also explores the poem’s aesthetic qualities, including its use of metaphors, sensory imagery, and melodious rhythm. Ultimately, this analysis demonstrates how the poem invites readers to reflect deeply on the blessings and spiritual opportunities of Ramadan.

Keywords: Ramadan, Supplication, Laylat al-Qadr, Iftar, Mystical Poetry, Spirituality in Persian Literature.

Introduction

Ramadan holds a special place in Persian literature, with numerous poets and scholars capturing its profound spiritual significance. The poem "Ramadan, the Time for Supplication" beautifully expresses the emotions and reflections associated with this holy month. Through evocative metaphors—such as likening supplication to a fragrant flower and Ramadan to a cherished guest—the poet calls upon readers to appreciate the unique blessings of this time. This article examines the poem’s structure, themes, and literary techniques, shedding light on its deeper meanings.

1. Structure and Form

The poem follows a rhythmic and harmonious structure, with a style that blends simplicity with profound meaning. Its main structural elements include:

• Internal Music: The repetition of key words such as Ramadan, supplication, moon, Iftar, Laylat al-Qadr creates a melodious and cohesive flow.
• Sensory Imagery: The poet employs visual (moon, light), olfactory (the scent of flowers), and gustatory (the moment of breaking fast) imagery to create a tangible and immersive experience.
• Simple Yet Profound Language: The accessible yet meaningful expressions allow the poem to resonate with both general readers and literary enthusiasts.

2. Thematic Analysis

2.1. Ramadan: The Month of Supplication and Devotion

The poem welcomes Ramadan as a "guest of the heart", yet also expresses sorrow over its temporary nature:

Ramadan has arrived, yet my heart remains in sorrow,
For its blossom is fleeting, and grief it must borrow.

Here, "the blossom" serves as a metaphor for the brevity of Ramadan, highlighting the poet’s lament over its inevitable departure.

2.2. Supplication as a Fragrant Gift

The poet equates supplication to an intoxicating fragrance, emphasizing its uplifting power:

The scent of a flower lifts your soul, intoxicated,
Ramadan has come like a flower, with prayers in hand, consecrated.

This portrayal underscores supplication as both a spiritual necessity and a source of deep contentment.

2.3. Laylat al-Qadr: The Heart of Ramadan

The poem acknowledges the Night of Decree as the pinnacle of Ramadan’s blessings:

The heart of Ramadan is its sacred Qadr night,
What a blessed dawn it brings, what a fortune, what a light!

By referring to Laylat al-Qadr as "the heart of Ramadan," the poet highlights its unparalleled significance in Islamic spirituality.

2.4. Iftar: The Manifestation of Divine Mercy

One of the poem’s most poignant moments is its depiction of Iftar, the act of breaking fast, as a moment of divine grace:

Though in Ramadan, your heart may long in deep desire,
Yet the best moment is when the call to break the fast transpires.

Here, the contrast between longing and fulfillment conveys the joy and relief experienced at the time of Iftar.

3. Poetic Aesthetics

3.1. Powerful Metaphors

One of the poem’s strongest literary elements is its use of deep metaphors, such as:

• "The blossom’s fleeting life" = The short-lived nature of Ramadan
• "Supplication as a flower in hand" = The beauty and sanctity of prayer
• "The heart of Ramadan" = Laylat al-Qadr as the spiritual core of the month

These metaphors enrich the poem’s meaning and emotional depth.

3.2. Contrast of Emotions

The poem expertly juxtaposes emotions, balancing the melancholy of Ramadan’s departure with the joy of Iftar and the bliss of supplication. This interplay of opposing sentiments adds dynamism and depth to the poem.

3.3. Smooth and Flowing Rhythm

The poem’s rhythmic structure enhances its lyrical quality, making it both soothing and memorable. Its melodic flow ensures that readers can easily recite and reflect upon its verses.

Conclusion

The poem "Ramadan, the Time for Supplication", penned by Dr. Hojat ollah Soleimani (Shapur), elegantly captures the spiritual and emotional dimensions of Ramadan. Through rich metaphors and compelling imagery, the poem presents Ramadan as a cherished guest, supplication as a fragrant blessing, Laylat al-Qadr as the heart of the month, and Iftar as a moment of divine mercy. The poet’s seamless blend of profound themes with accessible language makes this work both reflective and emotionally stirring. Ultimately, this poem serves as a literary invitation for readers to immerse themselves in the blessings of Ramadan and deepen their spiritual connection.

References

1. Soleimani, Hojat ollah (Shapur). (2024).Ramadan, the Time for Supplication. Neday-e Isar. Link to the poem
2. Motahhari, Morteza. (2008).Spiritual Freedom. Sadra Publications.
3. Shariati, Ali. (1977).Supplication. Tehran: Hosseiniyeh Ershad.

English Keywords: Ramadan, Poetry, Supplication, Fasting, Spirituality, Laylat al-Qadr, Iftar, Islamic Literature

 

 

 

 

• رمضان در اسلام: توضیحات تکمیلی درباره ماه رمضان در ویکی‌پدیا Ramadan - Wikipedia
• شب قدر: معرفی شب قدر و اهمیت آن در اسلام Laylat al-Qadr - Wikipedia