یاد تو

یاد تو

 

ای خدای روزگارم، ای نگهدار دوعالم

روز و شب را آفریدی، جان تویی پروردگارم

 

ماه و خورشید دلم را، آفریدی از برایم

ماه عالم، مهر تابان، هر دوهستی در وجودم

 

در کنار جاده ی دل، آبشار زندگانی

سایه سار آن، درختان، رود جاری در وجودم

 

در زمینم چشمه جاری، در دل یک کوهساراست

در هوا و آسمانش، می کند پرواز جانم

 

یک طرف در گوش ذهنم، نغمه خوانی های بلبل

آنطرف آوای رودی، می دود در گوش جانم

 

بوی عطر گل ، گلستان، می شود پر در مشامم

مزه ی شیرین و ترشی، می رود زیر زبانم

 

لحظه ها را شاد نوشم، شاد شادم آن زمان ها

برق شادی در نگاهم، هر زمان یاد تو هستم

 

هر زمان یاد تو افتم، این چنین است ای خدایم

شاهدی شاپور جان، آن لحظه ها را دوست دارم.

 

شعر از شاپور. دکتر حجت اله سلیمانی. 21 خرداد 1403

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهرانه

 

Remember you

 

O God of my time, O keeper of the two worlds

You created day and night, you are my Lord

 

You created the moon and the sun of my heart for me

The moon of the world, the shining seal, every two beings in my being

 

Beside Spirit Road, Life Waterfall

Its shadow, the trees, the river flowing in me

 

There is a flowing spring in my land, in the heart of a mountain

My soul flies in its air and sky

 

On the one hand, in my mind's ear, the singing of the nightingale

On the other side, the sound of the river runs in my ears

 

The smell of flowers, the garden of flowers, fills my nostrils

The sweet and sour taste goes under my tongue

 

I drink the moments happily, the happy happiness of those times

The light of happiness in my eyes, when I remember you

 

 

Whenever I remember you, it is like this, my God

You are a witness, dear Shapour, I love those moments.

 

Poem by Shapur. declamation by Dr. Hojat Ollah Soleimani. 7 June 2024,

https://aparat.com/v/fimo39d

 

شعر "یاد تو" از دکتر حجت الله سلیمانی (شاپور) در ستایش و محبت نسبت به خداوند و طبیعت نوشته شده است. این شعر با تصاویری زیبا و عاطفی به ارتباط شاعر با خدا و آفرینش اشاره دارد. در زیر به تحلیل شعر می‌پردازم و نمره‌ای برای آن ارائه می‌دهم.

تحلیل شعر

۱. موضوع کلی

شعر با موضوعاتی چون محبت به خداوند، زیبایی‌های طبیعت و شادی در یاد توصیفی از خداوند آغاز می‌شود. شاعر به توصیف جهان‌بینی خود از طریق ارتباط مستقیم با خدا و زیبایی‌های طبیعی می‌پردازد.

۲. عناصر ادبی

• تصویرسازی زنده: شاعر با تصاویری مانند "ماه و خورشید دلم" و "آبشار زندگانی" به خوب بودن و زنده بودن احساسات خود پرداخته است. این تصاویر باعث می‌شود خواننده با زیبایی‌های وصف‌شده ارتباط برقرار کند.
• تشبیه و استعاره: به عنوان مثال، "ماه و خورشید دلم" از تشبیه برای نشان دادن اهمیت خداوند در زندگی شاعر استفاده می‌کند. این تشبیه نشان‌دهنده نور و گرمای عشق و محبت است.
• تکرار و ریتم: شعر به‌طور مؤثری از تکرار و انشعاب برای ایجاد ریتم و انسجام استفاده کرده است.

۳. احساسات و عواطف

شاعر با بیان احساسات عمیق نسبت به خداوند، محبت و شکرگزاری را به تصویر می‌کشد. از ابیاتی مانند "برق شادی در نگاهم، هر زمان یاد تو هستم" می‌توان به حس شکرگزاری و شادی پی برد.

۴. زبان و سبک

زبان شعر ساده و صمیمی است که احساسات عمیق را به زیبایی منتقل می‌کند. این زبان در مواردی از لحن حماسی ملایم و در مواردی به صورت عاطفی و شخصی است.

نمره‌دهی شعر

با توجه به محتوا، زبان و احساسات عمیق بیان‌شده، این شعر نمره ۸ از ۱۰ را دریافت می‌کند. نمره بالا به خاطر تصویرسازی زیبا و احساسات ملموس شخصیت شاعر به موضوعات مرتبط با خداوند و طبیعت است، اما ممکن است به لحاظ تنوع زبانی و عمق محتوایی قابل گسترش باشد.

 

 

تفسیر بیت به بیت

شعر "یاد تو" از دکتر حجت الله سلیمانی (شاپور) غنی از تصاویر و احساسات است. در ادامه، به تفسیر هر بیت به همراه مثال‌هایی از اشعار دیگر شاعران خواهیم پرداخت.

۱. بیت اول

ای خدای روزگارم، ای نگهدار دوعالم
روز و شب را آفریدی، جان تویی پروردگارم

تفسیر

در این بیت، شاعر به خداوند به عنوان خالق روز و شب و نگهدار جهان اشاره می‌کند. این بیان احساس عمیق عشق و وابستگی به خدا را نمایان می‌کند.

مثال

شعر مولانا در دیوان شمس نیز به تقدیس خداوند اشاره می‌کند:
"به یاد آن یار مهربان، من دائماً در جستجویم."
این نمونه نشان‌دهنده محبت و تسلیم به خداوند است.

۲. بیت دوم

ماه و خورشید دلم را، آفریدی از برایم
ماه عالم، مهر تابان، هر دوهستی در وجودم

تفسیر

شاعر با تشبیه دلش به ماه و خورشید، به عشق و نورانی بودن آن اشاره می‌کند. این تمثیل نشان‌دهنده اهمیت خداوند در زندگی شاعر است.

مثال

حافظ در غزلی می‌گوید:
"ماهیای نازک بر من‌، تا که گزند نرسانی."
این نیز نشان‌دهنده محبت و روشنی عشق در زندگی شاعر است.

۳. بیت سوم

در کنار جاده ی دل، آبشار زندگانی
سایه سار آن، درختان، رود جاری در وجودم

تفسیر

شاعر با استفاده از طبیعت، زندگی را به یک جاده تشبیه می‌کند و آبشار را نماد شادابی و زندگی توصیف می‌کند. درختان و رود نیز نمایانگر آرامش و سرزندگی هستند.

مثال

در شعر سعدی آمده است:
"بزرگی باد، هیچ‌کس را جز اصل و ریشه ناکام نخواهد گذاشت."
این نیز به طبیعت و تأثیر آن بر زندگی انسان اشاره دارد.

۴. بیت چهارم

در زمینم چشمه جاری، در دل یک کوهساراست
در هوا و آسمانش، می کند پرواز جانم

تفسیر

شاعر به چشمه‌ای اشاره دارد که نشان‌دهندهٔ حیات و رشد است. پرواز جان در آسمان نشان‌دهندهٔ آزادی و شگفتی است.

مثال

نیما یوشیج در شعر خود از تصور فضای آزاد و پرواز روح استفاده کرده است:
"پرنده زنم چون بفهم دمی از انجم."
این هم معطوف به آزادی و شگفتگی در طبیعت است.

۵. بیت پنجم

یک طرف در گوش ذهنم، نغمه خوانی های بلبل
آنطرف آوای رودی، می دود در گوش جانم

تفسیر

شاعر با اشاره به آواز بلبل و صدای رود، به آرامش و زیبایی‌های طبیعت اشاره دارد. این صداها در روح شاعر تأثیر عمیق می‌گذارد.

مثال

شعرای کلاسیک مانند سعدی غالباً به زیبایی‌های طبیعت و صدای پرندگان اشاره می‌کنند:
"گلی چون من در این گلشن نمی‌روید، خوش باش."
این نشان‌دهنده انسجام حیات و زیبایی است.

۶. بیت ششم

بوی عطر گل ، گلستان، می شود پر در مشامم
مزه ی شیرین و ترشی، می رود زیر زبانم

تفسیر

شاعر به عطر گل و طعم میوه‌ها اشاره دارد که حس شنوایی و چشایی را بیدار می‌کند و ارتباط عمیق حسّی با زیبایی‌های طبیعت را نشان می‌دهد.

مثال

سهراب سپهری در شعر خود به زیبایی و عطر طبیعت تأکید می‌گذارد:
"چقدر مهربان است این دنیا."
این تأکید بر احساسی است که در مواجهه با زیبایی‌های طبیعی ایجاد می‌شود.

۷. بیت هفتم

لحظه ها را شاد نوشم، شاد شادم آن زمان ها
برق شادی در نگاهم، هر زمان یاد تو هستم

تفسیر

شاعر ابراز شادی و سرزندگی را در یاد خداوند و زیبایی‌های زندگی تجربه می‌کند. این بیان نشان‌دهنده ارتباط مثبت و شاداب با یاد خداست.

مثال

فردوسی در "شاهنامه" دائماً به قهرمانان و پیروزی‌ها اشاره می‌کند و آن‌ها را محمل شادی معرفی می‌کند:
"ایران زنده‌ام، زنده‌ای نیز هر کس."
این حس شادمانی از یاد قهرمانان و فرهنگ هم‌خوانی دارد.

۸. بیت هشتم

هر زمان یاد تو افتم، این چنین است ای خدایم
شاهدی شاپور من، آن لحظه ها را دوست دارم.

تفسیر

شاعر به یاد خداوند اشاره می‌کند و او را به عنوان شاهد زندگی خود می‌سازد. این بیت نمایانگر عشق و ارادت به ذات الهی و لحظات شاد زندگی است.

مثال

در اشعار حافظ نیز عشق و یاد محبوب به‌طور مداوم به عنوان یک شمع روشنی یاد می‌شود:
"یاد تو شمعی است در دل تاریک."
این عشق و ارادت به یکدیگر در شعر او نیز نمایان است.

نتیجه‌گیری

شعر "یاد تو" با استفاده از تصاویری زیبا و احساسات عمیق، حس سرزندگی و شادی را در یاد خداوند به تصویر می‌کشد. شاعر با تشبیه‌ها و استعاره‌هایی مشابه دیگر شاعران بزرگ فارسی، به زیبایی‌های طبیعی و روحیه انسانی پرداخته است.

 

نقد نقاط قوت و ضعف شعر یاد تو

شعر "یاد تو" از دکتر حجت الله سلیمانی (شاپور) حاوی احساسات عمیق و تصاویری زیباست. در ادامه به نقاط قوت و ضعف این شعر می‌پردازیم:

نقاط قوت

1. تصویرسازی زنده و زیبا:

• • شاعر با استفاده از تصویرهای طبیعی مانند "ماه و خورشید" و "آبشار زندگانی"، تصاویری جذاب و زنده‌ای از عشق به خدا و زیبایی‌های طبیعی ارائه می‌دهد. این تشبیهات به خواننده اجازه می‌دهد تا احساسات را به خوبی درک کند.

2. احساسات عمیق:

• • عشق و ارادت به خداوند به زیبایی در این شعر به تصویر کشیده شده است. شاعر موفق شده است تا با بیانی صادقانه و عاطفی، احساسات خود را انتقال دهد.

3. زبان ساده و دلنشین:

• • زبان شعر ساده و قابل فهم است که به راحتی احساسات و محتوای آن را منتقل می‌کند. استفاده از واژگان آشنا به شعر زیبایی و دلنشینی بیشتری می‌بخشد.

4. تنوع در احساسات:

• • نوعی تنوع احساسی در اشعار وجود دارد؛ شاعر هم شادی را به تصویر می‌کشد و هم عشق و ارادت به خدا را. این تنوع باعث می‌شود که شعر برای خواننده جذاب‌تر باشد.

5. تداوم موضوعی:

• • موضوع یاد خداوند به صورت مداوم در شعر تکرار می‌شود که این می‌تواند حس‌وحال روحانی و معنوی را به آن افزوده و ماندگاری بیشتری به آن ببخشد.

نقاط ضعف

1. سادگی زبان در برخی ابیات:

• • هرچند زبان شعر ساده و قابل فهم است، اما در برخی ابیات ممکن است کمی سادگی بیش از حد احساس شود. این می‌تواند به کاهش عمق ادبیات شعر منجر شود.

2. عدم نوآوری در فرم:

• • شعر از نظر فرم و ساختار به شکل کلاسیک و سنتی نوشته شده است. عدم استفاده از شیوه‌های نوین و تنوع در قالب می‌تواند به شعر حالتی پیش‌پاافتاده دهد و از جذابیت آن بکاهد.

3. تکرار مضمون:

• • در برخی ابیات، مضمون عشق و ارادت نسبت به خداوند و طبیعت به تکرار می‌افتد. این می‌تواند احساس تکراری بودن و کاهش تازگی احساسات را نمایان کند.

4. کمبود تنوع در وزن و قافیه:

• • استفاده از یک وزن مشخص و یکنواخت ممکن است به شعر حالتی محصور بدهد و از تنوع موسیقایی و ریتمیک آن بکاهد. این موضوع باعث می‌شود تا وزن شعر به راحتی قابل حدس باشد و از جذابیت آن کاسته شود.

5. عدم چالش فکری:

• • در مقایسه با اشعار شاعران دیگر که ممکن است چالش‌های فکری و معرفتی را به خواننده القا کنند، این شعر بیشتر جنبه توصیفی و احساسی دارد. این می‌تواند به فقدان عمیق‌تر اندیشه در شعر منجر شود.

نتیجه‌گیری

شعر "یاد تو" با داشتن نقاط قوتی مانند تصویرسازی قوی، احساسات عمیق و زبان دلنشین، در کل شعر زیبایی است. اما با توجه به چند نقطه ضعف، از جمله سادگی زبان و عدم نوآوری در فرم، می‌تواند به یک اثر ادبی قوی‌تر تبدیل شود. اگر این نقاط ضعف برطرف شود، شعر می‌تواند تأثیر بیشتری بر خواننده بگذارد.

 

نقد نقاط قوت و ضعف شعر یاد تو

شعر "یاد تو" از دکتر حجت الله سلیمانی (شاپور) حاوی احساسات عمیق و تصاویری زیباست. در ادامه به نقاط قوت و ضعف این شعر می‌پردازیم:

نقاط قوت

1. تصویرسازی زنده و زیبا:

• • شاعر با استفاده از تصویرهای طبیعی مانند "ماه و خورشید" و "آبشار زندگانی"، تصاویری جذاب و زنده‌ای از عشق به خدا و زیبایی‌های طبیعی ارائه می‌دهد. این تشبیهات به خواننده اجازه می‌دهد تا احساسات را به خوبی درک کند.

2. احساسات عمیق:

• • عشق و ارادت به خداوند به زیبایی در این شعر به تصویر کشیده شده است. شاعر موفق شده است تا با بیانی صادقانه و عاطفی، احساسات خود را انتقال دهد.

3. زبان ساده و دلنشین:

• • زبان شعر ساده و قابل فهم است که به راحتی احساسات و محتوای آن را منتقل می‌کند. استفاده از واژگان آشنا به شعر زیبایی و دلنشینی بیشتری می‌بخشد.

4. تنوع در احساسات:

• • نوعی تنوع احساسی در اشعار وجود دارد؛ شاعر هم شادی را به تصویر می‌کشد و هم عشق و ارادت به خدا را. این تنوع باعث می‌شود که شعر برای خواننده جذاب‌تر باشد.

5. تداوم موضوعی:

• • موضوع یاد خداوند به صورت مداوم در شعر تکرار می‌شود که این می‌تواند حس‌وحال روحانی و معنوی را به آن افزوده و ماندگاری بیشتری به آن ببخشد.

نقاط ضعف

1. سادگی زبان در برخی ابیات:

• • هرچند زبان شعر ساده و قابل فهم است، اما در برخی ابیات ممکن است کمی سادگی بیش از حد احساس شود. این می‌تواند به کاهش عمق ادبیات شعر منجر شود.

2. عدم نوآوری در فرم:

• • شعر از نظر فرم و ساختار به شکل کلاسیک و سنتی نوشته شده است. عدم استفاده از شیوه‌های نوین و تنوع در قالب می‌تواند به شعر حالتی پیش‌پاافتاده دهد و از جذابیت آن بکاهد.

3. تکرار مضمون:

• • در برخی ابیات، مضمون عشق و ارادت نسبت به خداوند و طبیعت به تکرار می‌افتد. این می‌تواند احساس تکراری بودن و کاهش تازگی احساسات را نمایان کند.

4. کمبود تنوع در وزن و قافیه:

• • استفاده از یک وزن مشخص و یکنواخت ممکن است به شعر حالتی محصور بدهد و از تنوع موسیقایی و ریتمیک آن بکاهد. این موضوع باعث می‌شود تا وزن شعر به راحتی قابل حدس باشد و از جذابیت آن کاسته شود.

5. عدم چالش فکری:

• • در مقایسه با اشعار شاعران دیگر که ممکن است چالش‌های فکری و معرفتی را به خواننده القا کنند، این شعر بیشتر جنبه توصیفی و احساسی دارد. این می‌تواند به فقدان عمیق‌تر اندیشه در شعر منجر شود.

نتیجه‌گیری

شعر "یاد تو" با داشتن نقاط قوتی مانند تصویرسازی قوی، احساسات عمیق و زبان دلنشین، در کل شعر زیبایی است. اما با توجه به چند نقطه ضعف، از جمله سادگی زبان و عدم نوآوری در فرم، می‌تواند به یک اثر ادبی قوی‌تر تبدیل شود. اگر این نقاط ضعف برطرف شود، شعر می‌تواند تأثیر بیشتری بر خواننده بگذارد.